Οι μαραγκοί της Στενής

Οι μαραγκοί της Στενής

Ξυλουργοί ή μαραγκοί ονομάζονται οι τεχνίτες που είναι ειδικοί στην κατεργασία και επισκευή του ξύλου, σε διάφορους τομείς, όπως στην οικοδομή, στην επιπλοποιία και στη δημιουργία διαφόρων χρηστικών αντικειμένων. 

Ιωάννης Γερακίνης
(Γκριτζάλης)
Ήταν μαραγκός και βαρελάς

Επίσης αναλάμβαναν τις ξύλινες κατασκευές των οικοδομημάτων (ταβάνι,
πάτωμα, πόρτες, παράθυρα, ντουλάπια, σκάλες κ.α.), κατασκεύαζαν παράλληλα και έπιπλα (καναπέδες, τραπέζια, καρέκλες), αλλά και οποιαδήποτε ξύλινη κατασκευή (π.χ. αργαλειούς, κιβώτια, ακόμη και φέρετρα).

Οι μαραγκοί, διδάσκονταν την τέχνη ως βοηθοί δίπλα σε παλιούς τεχνίτες, ενώ αρκετές φορές το επάγγελμα μεταβιβαζόταν από πατέρα σε γιο.

Κωνσταντίνος Καρλατήρας
(Μοναχογιός)
Ήταν μαραγκός και βαρελάς

Η ξυλεία που χρησιμοποιούσαν μέχρι το 1950 περίπου, ήταν αποκλειστικά ντόπια και την προμηθεύονταν από υλοτόμους (ξυλοσχίστες) της περιοχής μας.

Η εικόνα του μαραγκού, είναι χαραγμένη στο μυαλό μας, με ένα μέτρο στην κωλότσεπη και ένα μολύβι στο αυτί.

Ερχόταν στο σπίτι, μέτραγε τις διαστάσεις της κατασκευής που επρόκειτο να αναλάβει, τα σημείωνε σε ένα χαρτί και πήγαινε στο μαραγκούδικο να ετοιμάσει την κατάλληλη ξυλεία μετρημένη, κομμένη και έτοιμη να συναρμολογηθεί.

Ιωάννης Ντουμάνης
(Μπαλόλας)
Ήταν μαραγκός

Εργαλεία του ήταν:

Πριόνια, σφικτήρες, πλάνες, σφυριά, σκαρπέλα, ράσπες, κατσαβίδια, λίμες, γωνίες, τρυπάνια, ξυλοφάια, πρόκες όλων των μεγεθών κ.α.

Μια δουλειά που σήμερα γίνεται σε λίγα δευτερόλεπτα, τότε ήθελε πολλές ώρες.

Το εύρος των κατασκευών ήταν μεγάλο.

Μετά το χτίσιμο του σπιτιού: Πατώματα, ταβάνια, χαγιάτια, ξύλινες σκάλες, ξύλινα κάγκελα, πόρτες, παράθυρα, τσατιά για διαχωρισμό των δωματίων

Ταξιάρχης Μυλωνάς
Ήταν μαραγκός

Για το σπίτι: Σκαμνιά, καρέκλες, τραπέζια, σοφράδες, κασέλες, σεντούκια, ντουλάπια, πιατοθήκες, ράφια, αμπάρια για το σιτάρι, την σεντούκα για τα όσπρια, ντάλαρους για το αλεύρι, σκάφες πλυσίματος, αργαλειούς, ανέμες, μαγγάνια, καναπέδες, πάγκους, κόπανους για το πλύσιμο, πατητήρια κ.α.

Για το γεωργό: Αλέτρι και ότι άλλο ξύλινο εργαλείο χρειαζόταν ο γεωργός, στειλιάρια, καρπόφτυαρα, σβάρνες, ντουένια, καφάσια, τελάρα, καρπολόια

Πλάνη

Για τον τσοπάνη: Καρδάρες, καδιά, κουρίτια για να τρώνε τα ζώα και γενικά ότι δεν ήθελε κύρτωμα, όπως τα βαρελοειδή, αν και πολλοί ήταν και βαρελάδες,

Για το φούρνο: Φουρνόφτυαρα. πινακωτές, πλαστήρια κ.α.

Για τον οικοδόμο: Ξύλινες σκάλες φορητές, σήτα και

Πριόνι

κοσκίνα για το καθάρισμα της άμμου και του ασβέστη, ξύλινα κασόνια γιο τη μεταφορά άμμου και ασβέστης, φραγκόφτυαρα κ.α.

Επίσης έφτιαχνε τα φέρετρα και τοποθετούσε τα ξύλινα κάγκελα στο μνήμα.

Και όταν το πάτωμα μετά από χρόνια άρχιζε να χάνει τη σταθερότητά του, ο μαραγκός έβαζε υποστυλώματα (πντέλιασμα).

Πριόνι

Σήμερα, η τέχνη του μαραγκού εξακολουθεί να υπάρχει, αλλά η ζήτηση προϊόντων έχει μειωθεί, λόγω της χρήσης άλλων υλικών στις οικοδομικές κατασκευές, όπως παράθυρα από αλουμίνιο, σκάλες από τσιμέντο κ.α. που δείχνουν μεγαλύτερη αντοχή στο χρόνο, χρειάζονται λιγότερη συντήρηση, παρέχουν μεγαλύτερη ασφάλεια, αλλά και εξαιτίας της ανάπτυξης της αγοράς εργοστασιακών επίπλων, που κατά κύριο λόγο είναι πιο οικονομικά, αλλά και ετοιμοπαράδοτα.

Σκαρπέλο

Στη Στενή σήμερα δεν υπάρχει ξυλουργείο.

Τελευταίοι μαραγκοί ήταν.

Κουτσούκος Ιωάννης (Μουσκοφρής). Ιδιοκτησία σήμερα, Λάμπρου Χάλιου

Ντουμάνης Ιωάννης (Μπαλόλας). Ιδιοκτησία Δημητρίου Σιμιτζή

Καρλατήρας Κωνσταντίνος (Μοναχογιός). Ιδιοκτησία των γιων του, Θανάση και Βαγγέλη

Σφικτήρας

Γερακίνης Ιωάννης (Γκριτζάλης). Ιδιοκτησία Σταυρούλας Γερακίνη-Παντελαίου

Ντούρμας Δημήτριος (Κωτρότσος) και στη συνέχεια ο γιος του Κωνσταντίνος. Ιδιοκτησία Δημητρίου Ντούρμα.

Μπεληγιάννης Γεώργιος (Μαραγκός).Σήμερα, Ιδιοκτησία Δημητρίου Μπεληγιάννη (γιος).

Αριστερά, καθιστός 

ο Γεώργιος Μπεληγιάννης 

και δίπλα του ο γιος του Δημήτριος. 

Πίσω όρθιες από αριστερά η κόρη του

Χαραλαμπία (Μάκη) και δίπλα 

η άλλη του κόρη Τσάνα.

Ο Γεώργιος Μπεληγιάννης, είχε γεννηθεί το 1909. Τα πρώτα χρόνια, είχε το μαραγκούδικο στο σπίτι του. Το 1933 άρχισε να οικοδομεί κτίριο στη θέση «Κούκος» και το 1938 εγκατέστησε πριονοκορδέλα, η οποία δούλευε με πετρελαιομηχανή και έπαιρνε μπρος με μανιβέλα (δεν υπήρχε ρεύμα στο χωριό). Έτσι μπορούσε να κόβει ξύλα και να πλανίζει. Θυμάμαι όταν ήμασταν μικροί που μας έστελναν να πάμε τις μπαταρίες του ραδιοφώνου να μας τις φορτίσει (να τις γεμίσει, όπως έλεγαν). Επίσης, ο δρόμος που ξεκινάει από του γιατρού τη βρύση και καταλήγει στον Κούκο, έχει φτιαχτεί με πρωτοβουλία και έξοδα του Γιώργου Μπεληγιάννη για να μπορούν να μεταφέρονται τα ξύλα με αυτοκίνητο.

Στην Κάτω Στενή, μαραγκοί ήταν:

Ο Μυλωνάς Ταξιάρχης. Σήμερα ιδιοκτησία Αθανασίου Βλάχου

Ο Λουπάκης Δημήτριος. Σήμερα ιδιοκτησία Αντωνίου Κρητικού.

Γιάννης Γιαννούκος