Ο ΓΙΑΝΝΟΣ ΣΤΗ ΣΤΕΝΙΩΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Μαρούσα η Στροπωνιάτισσα: Συγγραφέας ο γυμνασιάρχης Νικόλαος Αντωνόπουλος. Είναι το πρώτο ευβοϊκό διήγημα. Εκδόθηκε το 1886 αλλά τα στοιχεία έχουν συλλεγεί αρκετά χρόνια πριν. Ο συγγραφέας ισχυρίζεται ότι το βιβλίο δεν είναι προϊόν μυθοπλασίας αλλά αφορά πραγματικά γεγονότα. Κεντρικό
πρόσωπο του βιβλίου ο Γιάννος. Μαζί του και άλλοι γενναίοι της Στενής οι οποίοι έλαβαν μέρος στη μάχη στα Βρυσάκια ,έσωσαν τον Φαβιέρο στην Νότια Εύβοια και κάποιοι από αυτούς μετείχαν σε πολλές μάχες που έγιναν κατά τη διάρκεια της επανάστασης.

Η ιστορία ξεκινά από του Δεσπότη τη Βρύση που είναι στα σύνορα με το Στροπωνιάτικο και στο ίδιο σημείο τελειώνει όπου πεθαίνουν ο Γιάννος και η Μαρούσα. Ο Γιάννος παρουσιάζεται στο βιβλίο σαν ο άνθρωπος που έδωσε την απάντηση στους απεσταλμένους του πασά στην πρώτη μάχη που περιγράφεται στο βιβλίο και έγινε στη Στενή. Επίσης στη δεύτερη μάχη της Στενής παραδίνεται εθελοντικά στον τούρκο πασά σαν όμηρος για να σταματήσει η μάχη κι ενώ οι Στενιώτες είχαν ξεμείνει από εφόδια.

Μέσα στους λόγγους: Ο Γιώργος Ντεγιάννης ήρθε δάσκαλος στη Στενή το  1905 έμεινε αρκετά χρόνια ως το 1921-θεωρούμε ότι ήταν η περίοδος που συγκέντρωσε τα στοιχεία-,και το 1939 εκδόθηκε το βιβλίο του «Μέσα στους λόγγους». Κεντρικά πρόσωπα του βιβλίου ο Γιάννης Λεβεντογιάννης και οι απόγονοί του. Εδώ παρουσιάζεται πάλι ο Γιάννος να δίνει την απάντηση στον Τούρκο αλλά να  γυρίζει από τον πόλεμο σαν βραβευμένος λοχαγός και να συνεχίζει την ζωή του. Ο γιός του ο Δήμος έχασε το κοπάδι του λόγω του χιονιού. Ο  εγγονός του ο Λεβεντογιάννης  είναι λάτρης του δάσους. Η οικογένεια παίρνει σαν μπιστικό τον Εμμανουήλ από την Βλαχιά ο οποίος δεν αλλάζει το όνομά του  και έτσι χάθηκε το επίθετο της γενιάς του Λεβεντογιάννη.

Εδώ η οι συγγραφείς αναφέρονται σε μάλλον διαφορετικά πρόσωπα ή μπορεί να υπήρξε και κάποια παρανόηση, καθώς δεν αναφέρονται στα βιβλία ούτε ο Κυριάκος Σάλιαρης ο παρασημοφορεμένος λοχαγός , ούτε ο Πισσινάρας ο θρυλικός Καπετάνιος.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΗΤΑΚΗΣ